Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Akt prawny: Ustawa o pomocy społecznej
link: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001508
Zadania pomocy społecznej:
- przyznawanie i wypłacanie przewidzianych ustawą świadczeń;
- praca socjalna;
- prowadzenie i rozwój niezbędnej infrastruktury socjalnej;
- analiza i ocenia zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej;
- realizacja zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych;
- rozwijanie nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.
Komu przysługuje prawo do pomocy społecznej?
Prawo do pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom, które znajdują się w trudnej dla nich sytuacji życiowej, w szczególności z powodu:
- ubóstwa,
- sieroctwa,
- bezdomności,
- niepełnosprawności,
- długotrwałej lub ciężkiej choroby,
- przemocy w rodzinie,
- potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
- bezradności w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
- trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,
- trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
- alkoholizmu lub narkomanii,
- zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
- klęski żywiołowej lub ekologicznej,
- lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej.
Komu przysługuje prawo do świadczeń pieniężnych ?
- Osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 776,00 zł.
- Osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 600,00 zł.
- Rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.
W systemie pomocy społecznej przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.
Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania z ośrodkiem pomocy społecznej w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej.
Osoby i rodziny korzystające ze świadczeń z pomocy społecznej są obowiązane niezwłocznie poinformować organ, który przyznał świadczenie, o każdej zmianie w ich sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń.
Co to jest dochód?
Za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania. Do dochodu nie wlicza się alimentów świadczonych przez osobę ubiegającą się o pomoc, jednorazowych świadczeń socjalnych oraz świadczeń w naturze.
Rodzaj świadczeń z pomocy społecznej:
- Świadczenia pieniężne:
- zasiłek stały,
- zasiłek okresowy,
- zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,
- zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie,
- świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla uchodźców.
- Świadczenia niepieniężne:
- praca socjalna,
- składki na ubezpieczenie zdrowotne,
- składki na ubezpieczenie społeczne,
- pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,
- sprawienie pogrzebu,
- poradnictwo specjalistyczne,
- interwencja kryzysowa,
- schronienie,
- posiłek,
- niezbędne ubranie,
- usługi opiekuńcze,
- specjalistyczne usługi opiekuńcze,
- pobyt i usługi w domu pomocy społecznej.
Do zakresu obowiązków pomocy społecznej, należy również, wydawanie decyzji administracyjnych przyznających prawo do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na okres 90 dni, w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Tryby postępowania w sprawach pomocy społecznej - w skrócie
Tryb działania w sprawach pomocy społecznej określają przepisy Kodeksu Postępowania Administracyjnego i Ustawy o pomocy społecznej. Obowiązująca procedura składa się z następujących etapów:
- Złożenie wniosku o udzielenie pomocy do pracownika socjalnego właściwego dla miejsca zamieszkania (zgłoszenie może nastąpić z urzędu lub może go dokonać przedstawiciel ustawowy lub inna osoba za zgodą ubiegającego się o pomoc).
- Wywiad środowiskowy (rodzinny) przeprowadzony przez pracownika socjalnego w miejscu zamieszkania osoby lub rodziny zamieszkałej.
- Udokumentowanie sytuacji osobistej i majątkowej oraz powodów ubiegania się o pomoc.
- Ustalenie przez pracownika socjalnego wspólnie z osobą zainteresowaną wstępnego planu działań i pomocy, zawnioskowanie pomocy.
- Podjęcie decyzji o zakresie, formie i terminie udzielania pomocy.
- Wydanie decyzji w formie pisemnej i dostarczenie jej adresatowi za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.
- Po uprawomocnieniu się decyzji - realizacja pomocy.
Wymagane dokumenty
Osoby i rodziny ubiegające się o pomoc z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej są zobowiązane do udokumentowania swojej sytuacji bytowej. Wiąże się to z koniecznością dostarczenia przez osoby ubiegające się o pomoc zaświadczeń i oświadczeń itp. Szczegółowych informacji, w każdym indywidualnym przypadku, udziela właściwy pracownik socjalny w trakcie zgłaszania się o pomoc lub w trakcie przeprowadzania wywiadu środowiskowego. Wywiad środowiskowy, dokumenty wymagane przy przyznaniu pomocy społecznej i decyzje administracyjne, na podstawie których następuje realizacja zaplanowanych świadczeń, a także inne pisma przychodzące i wychodzące z Ośrodka, dotyczące danej osoby (rodziny), przechowuje Ośrodek i stanowią one dokumentację klienta od początku jego korzystania z pomocy społecznej.
Dochody muszą być potwierdzone (zaświadczenie z zakładu pracy lub odcinek z renty albo emerytury). Nie wystarczy samo oświadczenie o dochodach osoby ubiegającej się o pomoc.
Kiedy zasiłek może nie zostać przyznany?
- jeśli dochód osoby starającej się o pomoc jest wyższy od wynikającego z ustawy o pomocy społecznej (tzw. "kryterium dochodowe") lub nie zachodzą szczególne okoliczności do przyznania pomocy,
- jeśli standard życia przewyższa zdeklarowane dochody,
- jeśli nie zostaną złożone wszystkie dokumenty potwierdzające osiągane dochody i stan zdrowia,
- jeśli ubiegający się o pomoc nie współpracują z pracownikiem socjalnym w zakresie wykorzystania własnych możliwości i uprawnień,
- jeśli pracownik socjalny stwierdzi np. marnotrawstwo pieniędzy, alkoholizm, uchylanie się pod pracy.
Odwołanie się od decyzji
Decyzję o przyznaniu pomocy podejmuje i podpisuje Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej, w którym ubiegamy się o pomoc. Odwołanie składa się 14 dni od daty decyzji do samorządowego Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.
