Opieka wytchnieniowa
w 2022 roku
Opieka wytchnieniowa to program realizowany w ramach Funduszu Solidarnościowego. W edycji programu na rok 2022 o wsparcie mogły ubiegać się samorządy – gminy i powiaty, chcące realizować usługi opieki wytchnieniowej na swoim terenie.
Głównym celem Programu jest wsparcie członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad:
- dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności,
- osobami posiadającymi:
- orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności (zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573) albo
- orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności(zgodnie z art. 5 i art. 62 ww. ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych)
– poprzez możliwość uzyskania doraźnej, czasowej pomocy w formie usługi opieki wytchnieniowej.
Wsparcie dla samorządów
Samorządy mogą liczyć na finansową pomoc – w wysokości nawet 100 proc. kosztów – w zakresie świadczenia usługi opieki wytchnieniowej, zarówno w ramach pobytu dziennego, jak i pobytu całodobowego dla członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności lub nad osobami ze znacznym stopniem niepełnosprawności/osobami z orzeczeniem traktowanym na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Ministerstwo właśnie zaakceptowało wnioski 958 gmin i powiatów z całej Polski w łącznej kwocie ponad 150,5 mln zł. To sporo więcej niż jeszcze w 2021 roku, kiedy kwota zaakceptowanych wniosków wynosiła niespełna 60,3 mln zł.
Cieszy nas fakt, że samorządy tak licznie odpowiedziały na nasze apele i chcą dołączyć realizować usługi opieki wytchnieniowej dla swoich mieszkańców. Program powstał właśnie po to, by odciążyć członków rodzin lub opiekunów poprzez wsparcie ich w codziennych obowiązkach lub zapewnienie czasowego zastępstwa – mówi minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.
Codzienna opieka nad bliską osobą z niepełnosprawnościami wymaga często całkowitego podporządkowania swojego dziennego rozkładu zajęć, całego życia właśnie opiece. To z kolei wiąże z ciągłym obciążeniem psychofizycznym, a często także rezygnacją z udziału w życiu społecznym, zawodowym, zaniedbaniem własnego zdrowia, całkowitą rezygnacją z osobistych aspiracji – dodaje wiceminister rodziny i polityki społecznej oraz pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Paweł Wdówik.
Opieka wytchnieniowa - zakres usług
Program „Opieki wytchnieniowej” dla członków rodzin lub opiekunów osób z niepełnosprawnościami” daje możliwość uzyskania doraźnej, czasowej pomocy w formie usługi opieki wytchnieniowej. Głównym celem Programu jest wsparcie członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad:
- dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności,
- osobami posiadającymi orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Usługi opieki wytchnieniowej są realizowane na rzecz osoby niepełnosprawnej i wskutek jej decyzji lub decyzji opiekuna prawnego, a nie dla poszczególnych członków rodziny osoby niepełnosprawnej.
Opieka wytchnieniowa - odpłatność
Uczestnik Programu, któremu przyznano pomoc w postaci usług opieki wytchnieniowej nie ponosi odpłatności za usługi przyznaną w ramach Programu.
Podstawa prawna Programu „Opieka wytchnieniowa”
Podstawą prawną Programu jest art. 7 ust. 5 oraz art. 13 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o Funduszu Solidarnościowym. Jest to powstały w dniu 1 stycznia 2019 r. państwowy fundusz celowy Zgodnie z art. 1 tej ustawy celem Funduszu Solidarnościowego jest m.in. wsparcie społeczne osób niepełnosprawnych.
Dwie formy działania Programu „Opieka wytchnieniowa”
Program jest realizowany w dwóch formach:
1) świadczenia usług opieki wytchnieniowej w ramach pobytu dziennego w:
a) miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej,
b) ośrodku wsparcia,
c) innym miejscu wskazanym przez uczestnika Programu, które otrzyma pozytywną opinię gminy/powiatu,
d) domu pomocy społecznej na podstawie przyjętej przez gminę lub powiat uchwały ).
2) świadczenia usług opieki wytchnieniowej, w ramach pobytu całodobowego w:
a) ośrodku wsparcia,
b) ośrodku/placówce wpisanej do rejestru właściwego wojewody zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym,
c) innym miejscu wskazanym przez uczestnika Programu, które otrzyma pozytywną opinię gminy/powiatu,
d) domu pomocy społecznej na podstawie przyjętej przez gminę lub powiat uchwały.
Tylko jedna forma pomocy opiekuńczej
W godzinach realizacji usług opieki wytchnieniowej nie mogą być świadczone inne formy pomocy usługowej, w tym: usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze, o których mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1876, z późn. zm.), usługi finansowane ze środków Funduszu Solidarnościowego lub z innych źródeł.
Limit usług opieki wytchnieniowej
Limit usług opieki wytchnieniowej finansowanych ze środków Funduszu Solidarnościowego przypadających na 1 uczestnika wynosi nie więcej niż:
1) 240 godzin dla usług opieki wytchnieniowej świadczonej w ramach pobytu dziennego oraz
2) 14 dni dla usług opieki wytchnieniowej świadczonej w ramach pobytu całodobowego.
Limit ten dotyczy również:
1) więcej niż jednego opiekuna sprawującego bezpośrednią opiekę nad jedną osobą niepełnosprawną;
2) opiekuna sprawującego bezpośrednią opiekę dla więcej niż 1 osoby niepełnosprawnej.
Usługi opieki wytchnieniowej dla opiekuna sprawującego bezpośrednią opiekę nad więcej niż jedną osobą niepełnosprawną muszą być realizowane w tym samym czasie (z zapewnieniem indywidualnego wsparcia).
Maksymalna długość świadczenia formy nieprzerwanego pobytu dziennego wynosi 12 godzin dla jednej osoby niepełnosprawnej.
Usługi w formie pobytu dziennego mogą być świadczone w godzinach 6.00 – 22.00.
Koszty programu „Opieka wytchnieniowa”
Przykładowe koszty związane z realizacją usług opieki wytchnieniowej finansowane z Programu:
1) w ramach pobytu dziennego nie mogą przekroczyć:
a) kwoty 40 zł brutto za godzinę wynagrodzenia osoby sprawującej opiekę nad osoba niepełnosprawną w miejscu zamieszkania,
2) w ramach pobytu całodobowego nie więcej niż:
a) 600 zł za dobę realizacji usług, z zastrzeżeniem lit. b,
b) 800 zł za dobę realizacji usług dla osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności z niepełnosprawnością sprzężoną.
Wsparcie dla gminy w programie „Opieka wytchnieniowa”
W ramach programu gmina albo powiat może otrzymać wsparcie finansowe na koszty realizacji usług opieki wytchnieniowej w wysokości do 100% kosztów. W ramach Programu gmina/powiat może otrzymać środki Funduszu Solidarnościowego na realizację usług opieki wytchnieniowej, jeżeli:
1) usługi opieki wytchnieniowej realizuje samodzielnie, tj. przez pracowników ośrodka pomocy społecznej, urzędu gminy/powiatu lub gminnych/powiatowych jednostek organizacyjnych (zatrudnionych na podstawie umowy o pracę);
2) zleca realizację usług opieki wytchnieniowej organizacjom pozarządowym, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1057, z późn. zm.) oraz podmiotom, o których mowa w art. 3 ust. 3 tej ustawy;
3) zatrudnia pracowników realizujących usługi opieki wytchnieniowej wskazanych przez uczestnika Programu;
4) kupuje usługi opieki wytchnieniowej od podmiotów sektora prywatnego, z zastrzeżeniem klauzul społecznych.
Na co gmina może wydać środki z programu „Opieka wytchnieniowa”
Ze środków Programu pokrywane będą koszty bezpośrednio związane z realizacją usług opieki wytchnieniowej. Niedozwolone jest podwójne finansowanie tego samego wydatku ze środków publicznych. Niedozwolone jest pobieranie opłat od adresatów Programu.
Koszty świadczenia usług opieki wytchnieniowej mogą dotyczyć wszystkich kosztów bieżących związanych z realizacją tych usług, takich jak:
- wynagrodzenia personelu instytucji świadczącej usługi opieki wytchnieniowej;
- dostaw mediów (opłaty za energię elektryczną, cieplną, gazową i wodę, opłaty przesyłowe, opłaty za odprowadzanie ścieków, opłaty za usługi telefoniczne i internetowe);
- czynszu, najmu, opłat administracyjnych dotyczących lokalu (mi.in wywóz śmieci), w którym sprawowana jest usługa opieki wytchnieniowej;
- przygotowania i zakupu wyżywienia;
- kosztów związanych z utrzymaniem czystości;
- zakup środków ochrony osobistej.
Wydatki będą kwalifikowane, jeżeli zostaną faktycznie poniesione w okresie realizacji Zadania, tj. od dnia zawarcia umowy do dnia 31 grudnia 2022 r. W przypadku zawarcia umowy po dniu rozpoczęcia realizacji Zadania istnieje możliwość zrefundowania ze środków Funduszu wydatków poniesionych w związku z realizacją zadania od dnia 1 stycznia 2022 r.
Środki z programu „Opieka wytchnieniowa” a ustawa o finansach publicznych
Do środków Funduszu Solidarnościowego przekazanych na realizację Programu stosuje się odpowiednio art. 60-67 i art. 169 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, z tym, że organem właściwym do umarzania, odraczania terminów płatności lub rozkładania na raty spłat należności Funduszu Solidarnościowego, a także wydania decyzji o zwrocie w związku z wykorzystaniem środków niezgodnie z przeznaczeniem albo pobrania ich nienależnie lub w nadmiernej wysokości, jest wojewoda.
Materiały
Ogłoszenie do programu Opieka wytchnieniowa - edycja 2022
Ogłoszenie_do_programu_Opieka_wytchnieniowa_-_edycja_2022.DOCX 0.03MBProgram Opieka wytchnieniowa - edycja 2022
Program_Opieka_wytchnieniowa_-_edycja_2022.DOCX 0.07MBWzór umowy w ramach programu Minister-Wojewoda
Wzór_umowy_w_ramach_programu_Minister-Wojewoda.DOCX 0.03MBWzór umowy w ramach programu Wojewoda-Gmina_Powiat
Wzór_umowy_w_ramach_programu_Wojewoda-Gmina_Powiat.DOCX 0.03MBZałącznik nr 1A do programu
Załącznik_nr_1A_do_programu.XLSX 0.04MBZałącznik nr 1B do programu
Załącznik_nr_1B_do_programu.XLSX 0.04MBZałącznik nr 2A do programu
Załącznik_nr_2A_do_programu.XLSX 0.01MBZałącznik nr 2B do programu
Załącznik_nr_2B_do_programu.XLSX 0.01MBZałącznik nr 3
Załącznik_nr_3.xlsx 0.01MBZałącznik nr 4A do programu
Załącznik_nr_4A_do_programu.XLSX 0.01MBZałącznik nr 4B do programu
Załącznik_nr_4B_do_programu.XLSX 0.01MBZałącznik nr 5A do programu
Załącznik_nr_5A_do_programu.XLSX 0.01MBZałącznik nr 5B do programu
Załącznik_nr_5B_do_programu.XLSX 0.01MBZałącznik nr 6A do programu
Załącznik_nr_6A_do_programu.XLSX 0.01MBZałącznik nr 6B do programu
Załącznik_nr_6B_do_programu.XLSX 0.01MBZałącznik nr 7 do programu_OW
Załącznik_nr_7_do_programu_OW.DOCX 0.02MBZałącznik nr 8 do programu_OW
Załącznik_nr_8_do_programu_OW.DOCX 0.03MBZałącznik nr 9 do programu_OW
Załącznik_nr_9_do_programu_OW.DOCX 0.02MBZałącznik nr 10 do programu_OW
Załącznik_nr_10_do_programu_OW.DOCX 0.01MBZałącznik nr 11 do programu_OW
Załącznik_nr_11_do_programu_OW.DOCX 0.02MBZałącznik nr 12 do programu_OW
Załącznik_nr_12_do_programu_OW.DOCX 0.02MBZałącznik nr 13 do programu_OW
Załącznik_nr_13_do_programu_OW.DOCX 0.02MB